İslam'da Çocuk Hakları

İslam'da Çocuk Hakları 

Doç. Dr. İzzetullah Zeki 

 İslam’da çocuk hakları, Kur’an-ı Kerim ve Hadis-i Şerifler ışığında oldukça geniş bir şekilde ele alınmış, çocukların hem fiziksel hem de manevi hakları güvence altına alınmıştır. İşte İslam'da çocuk haklarının temel başlıkları:

1. Yaşama Hakkı

İslam, çocuğun doğmadan önce bile yaşama hakkını tanır. Cahiliye döneminde kız çocuklarının diri diri toprağa gömülmesi gibi uygulamaları kesin bir şekilde yasaklamıştır:

“Diri diri toprağa gömülen kız çocuğuna, hangi suçtan dolayı öldürüldüğü sorulduğunda…”

(Tekvir, 81/8-9)

2. Nesep Hakkı (Soy Bağı)

Çocuğun meşru bir evlilikten doğması, soyunun korunması İslam’da önemlidir. Babalık ve annelik kimliğinin bilinmesi çocuğun temel haklarındandır.

3. Sevgi ve Şefkat Görme Hakkı

Peygamber Efendimiz (sav), çocuklara sevgi ve şefkatle yaklaşmayı öğütlemiş, onları öpüp koklamış, onların dünyasına inmiştir.

“Küçüklerine merhamet etmeyen, büyüklere saygı göstermeyen bizden değildir.”

(Tirmizî, Birr, 15)

4. Eğitim ve Terbiye Hakkı

İslam’da çocuklara dini ve dünyevi ilimlerin öğretilmesi anne-babanın sorumluluğundadır. Çocuklara güzel ahlak, ibadet ve sorumluluk bilinci aşılanmalıdır.

“Hiçbir baba çocuğuna güzel terbiyeden daha kıymetli bir miras bırakmamıştır.”

(Tirmizî, Birr, 33)

5. Sağlık ve Beslenme Hakkı

Çocuğun sağlıklı büyümesi için iyi beslenmesi, korunması ve sağlığının gözetilmesi ebeveynin görevidir. Anne sütüyle beslenme Kur’an’da teşvik edilmiştir:

“Anneler çocuklarını iki tam yıl emzirsinler…”

(Bakara, 2/233)

6. Mülkiyet ve Miras Hakkı

Çocuklar, ebeveynlerinin mirasından pay alma hakkına sahiptirler. Bu hak, erkek ve kız çocuklar arasında adaletli bir şekilde belirlenmiştir.

7. Eşit Muamele Hakkı

Anne-baba çocukları arasında ayrım yapmamalıdır. Peygamber Efendimiz, çocuklar arasında eşit davranmayı öğütlemiştir:

“Allah’tan korkun ve çocuklarınız arasında adaletli davranın.”

(Buhârî, Hibe, 12)

8. Oyun ve Dinlenme Hakkı

İslam, çocukların oyun oynamasını ve neşeli bir çocukluk geçirmesini doğal ve gerekli bir süreç olarak görür. Peygamberimiz, çocukların oyunlarına katılmış, onları neşelendirmiştir.

İslam’da çocuk hakları, sadece bir bireyin değil, toplumun tümünün sorumluluğu altındadır. Çocuklara iyi bir gelecek hazırlamak, onlara değer vermek ve haklarını korumak İslam ahlakının temel ilkelerindendir.

Doç. Dr. İzzetullah Zeki 

Burdur Mehmet Akif Ersoy Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Öğretim Üyesi.